ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 15، شماره 7، مهر 1401 ، شماره پی در پی 77

بررسی مؤلفه های سبکی و محتوایی اشعار احمد شاملو

صفحه (175 - 193)
فریبا میرزامحمدنیا ، محمدعلی گذشتی (نویسنده مسئول)، عالیه یوسف‌فام
تاریخ دریافت مقاله : مرداد 1400
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : آبان 1400

چکیده

زمینه و هدف: یکی از اصولیترین و دقیقترین شیوه های ارزیابی یک اثر، بررسی و ارزیابی سبک‌شناسانه است. موضوع این جستار تحلیل و بررسی سبکی اشعار احمدشاملو از سه منظر و سطح ادبی، فکری، و زبانی است. در این مقاله به واکاوی و بررسی و تحلیل دقیق سبکی اشعار شاملو پرداخته شده است و به این پرسشها پاسخ داده میشود: ویژگیهای زبانی اشعار شاملو چیست؟ ویژگیهای ادبی در اشعار شاملو چگونه بیان شده است؟ افکار و اندیشه های فردی و اجتماعی شاملو چگونه در سطح فکری آثار وی منعکس شده است؟

روش مطالعه: پژوهش پیش رو بر اساس مطالعه ای نظری بر پایۀ شیوۀ توصیفی - تحلیلی و مطالعات و بررسیهای کتابخانه ای به روش انتخاب تصادفی مصادیق صورت گرفته است.

یافته ها: بررسی سطح زبانی، ادبی، و فکری مجموعه اشعار شاملو نشان میدهد که وی در سطح زبانی به کهنگرایی گرایش بیشتری دارد؛ در سطح ادبی شاعری است که صورخیال بویژه تشبیه در اشعار او جلوه و نمود بسیاری دارد و باید به کنایه های عامیانه و زبان محاوره هم بعنوان ویژگی فردی او اشاره نمود. شاملو را در سطح فکری میتوان شاعر عشق، وطن و سیاست دانست.

کلمات کلیدی
احمد شاملو , شعر معاصر , سبک‌شناسی , سطح زبانی , سطح ادبی , سطح فکری

• ادوار شعر فارسی، شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (۱۳۹۵)، چاپ نهم، تهران: سخن.
• بررسی سبک شناسی اشعار جویای تبریزی، تقی زاده، هدایت الله (۱۴۰۰)، نشریۀ علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، (61) 14، صص ۲۱۴-۱۹۹.
• چشم انداز شعر نو فارسی، زرین‌کوب، حمید (۱۳۸۵)، تهران: توس.
• دستور مفصل امروز، فرشیدورد، خسرو (۱۳۸۸)، چاپ سوم، تهران: سخن.
• سبک‌شناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو، غلامرضایی، محمد (۱۳۸۷)، تهران: جامی.
• سبک شناسی، بهار، محمدتقی (۱۳۹۱)، جلد اول، چاپ دوازدهم، تهران: زوار.
• سفر در مه، پورنامداریان، تقی (۱۳۸۱)، تأملی در شعر احمدشاملو، تهران: نگاه.
• شعر بی دروغ؛ شعر بی نقاب، زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۹۵)، چاپ یازدهم، تهران: علمی.
• شعر زمان ما (۱)، احمد شاملو، حقوقی، محمد (۱۳۸۷)، تهران: نگاه.
• شعری که زندگی است، قنبری، رضا (۱۳۹۰)، تهران: ثالث.
• کلیات سبک شناسی، شمیسا، سیروس (۱۳۹۳)، تهران: میترا.
• مجموعه اشعار شاملو، شاملو، احمد (۱۳۹۴)، تهران: آگاه.
• نقد آثار احمد شاملو، دستغیب، عبدالعلی (۱۳۷۳)، چاپ پنجم، تهران: آروین.